Koffieochtend met schilder Henk Pietersma, 28 februari 2013

"De goedheid op mijn tong gelegd; een psalter"   - 150 Psalmen geschilderd door Henk Pietersma.


Op deze "ouderenochtend" (nu toch maar weer zo aangeduid) waren ruim 25 mensen verschenen in de Sanjes op 28 februari, op het vroege tijdstip van 9.30 uur. Men dronk eerst een kopje koffie met een lekker plakje cake, en toen stelde ds. Abbink de spreker van deze ochtend, de kunstschilder Henk Pietersma aan ons voor.
Zijn betoog werd niet ondersteund met dia's uit een beamer, maar hij had een boek bij zich waar alle 150 psalmen met een schilderij in stonden, elk ook nog met een eigen gedicht erbij.

Henk Pietersma vertelde, dat hij als jonge kunstschilder aanvankelijk helemaal niet door de Psalmen werd geïnspireerd. Hij schilderde graag oude en vervallen gebouwen.
Hij kwam op een bepaald moment in contact met een groep christelijke kunstenaars, die het uitbeelden van de Psalmen als een opdracht zagen. Hijzelf herinnerde zich van de Psalmen, die hij als versjes op de lagere school had moeten leren "opdreunen", niet veel meer dan dat ze erg moeilijk te begrijpen waren, met statige taal en behalve lofprijzing van God ook veel wraak en bloedvergieten.

Tijdens een conferentie in de Belgische stad Brugge met die kunstenaars ging hij een keer op pad, om te zien wat hem kon inspireren.
Met het plan gebouwen te schilderen, kwam hij een groep gehandicapte kinderen tegen, die daar blijkbaar een dagje uit waren. Aanvankelijk stoorde dit hem in zijn concentratie, maar hij besloot de kinderen papier en krijt te geven om ook iets te tekenen - wat ze met veel enthousiasme deden. Hij nam deze tekeningen mee terug, maar had zelf eigenlijk niets gemaakt die dag; de andere kunstenaars zagen de tekeningen van de gehandicapte jonge Belgen en vroegen, wat hij wel had gemaakt? Deze kleurige voorstellingen deden begrippen als "vrijheid", "vreugde", "licht" e.d. bij hen opkomen, en één van hen zei, dat 't hem aan Psalm 36 deed denken, waar deze dingen in voor komen.
Pietersma las toen deze psalm, en ervoer de diepere betekenis ervan - evenals van de andere psalmen, die hij nu op een andere manier zag dan vroeger, toen de dominee ze donderend van de preekstoel slingerde, naar de met ontzag toehorende gemeente waar kind Henk zwijgend naast zijn vader zat.

Het geloof is belangrijk voor Henk Pietersma. Hij begint zijn dag met een bijbellezing (vaak een psalm), en gebed. "Een dag zonder gebed, een dag niet geleefd," zei hij, en dit gezegde heeft veel varianten. Hierna gaat hij schilderen - vaak weet hij zelf nog niet precies, wat het worden moet. Het schilderij groeit terwijl hij het maakt en zelf ontdekt. De schilderijen over de Psalmen zijn allemaal ook van tekst voorzien, soms maar een paar woorden - in het Fries, Pietersma's memmetaal, die hij overigens tegenover het publiek niet bezigde en ook in het schilderijenboek verder niet - alles is in het Nederlands, ook de bijgaande gedichten.

Het is een mooi, kleurig boek, ondanks dat er ook veel sombere dingen in de Psalmen staan. Henk verdiept zich ook in het lijden van Christus, waar veel psalmen al naar verwijzen - wat in de schilderijen herhaaldelijk is terug te vinden.
Henk dacht eens na over het feit, dat hij misschien wat te vrolijk gekleurd werk maakte, maar kwam tot de conclusie dat het lijden van Christus tot onze verlossing heeft plaatsgevonden - en dat er daarom juist plaats moet zijn voor licht en mooie kleuren, voor hoop, troost en vreugde.
Hij bracht eens een bezoek aan een kerkmuseum in het zuiden des lands, dat tot zijn ontsteltenis alleen maar beelden en schilderijen had waarop het lijden en sterven van Christus en ook van bepaalde heiligen een zeer zwaar accent kreeg, terwijl er nergens een doek hing dat de opstanding uitbeeldde. Henk Pietersma maakte daar een opmerking over, en men haalde uit het depot slechts één werk met de opstanding - te slecht geschilderd om tentoon te stellen!

Het boek "De goedheid op mijn tong gelegd; een psalter" ging in de pauze van hand tot hand (en ook daarna, toen Henk diverse Psalmen uitkoos om voor te lezen en te bespreken). De meegebrachte exemplaren waren te koop, maar men kan dit boek ook bij de boekhandel bestellen. Het is op dit moment uitverkocht, maar in april komt er een herdruk.
Prijs van het boek 35 Euro, niet duur voor zo'n fraai platenboek op heel mooi papier (ISBN nr. 9 789089 120434).

Na afloop bedankte ds. Abbink Henk Pietersma voor zijn mooie betoog, en gaf hem behalve een envelop met inhoud ook nog een aardig paaspresentje.
De aanwezigen, van wie sommigen na afloop nog even met de kunstenaar praatten, vonden het een mooie en interessante ochtend.

Hieronder een kleine foto-impressie.

 
Henk Pietersma aan het woord over zijn boek

       






Psalm 141 - Jûntydsoffer (Avondoffer)


Onderonsje tussen Henk Pieters en Janke van der Meulen, die een verslag maakte voor 'Klok en Klepel'


Psalm 131 - As in ôfwend bern (als een gespeend kind)


Psalm 12 - Salvum me (red mij)

   
Ds. Abbink overhandigt Henk Pietersma een envelop en een paaspresentje